Dünyanın ilk yürüyen merdiveninin, “tırmanan asansör” adıyla ilk kez 16 Ocak 1893 tarihinde New York’ta kullanıma sunulmasının üzerinden 125 yıl geçmiş.

Jesse W.Reno, 125 yıl önce çalışan ilk yürüyen merdiveni icat etti. Yürüyen merdivenin patenti 15 Mart 1892’de verildi. O zamanlar “tırmanan asansör” adı verilen ilk yürüyen merdiven, 16 Ocak 1893’te New York City’deki Coney Adası’nda bulunan Old Iron isimli iskeleye kurulmuş. Hareket eden merdiven, yolcuları 25 derecelik açıda ve yalnızca 2 metre kadar hareket edebilen bir taşıyıcı bantla yukarı taşıyordu.

Amerika’da hazırlanan bu ilk yürüyen merdiven, 10 cm. genişlik ve 60 cm. uzunluk ebatlarına sahip basamaklardan oluşuyordu ve gücünü bir elektrik motorundan alıyordu. Jesse W.Reno isimli mucit, patenti almasına rağmen bu icadı hayata geçirmekte başarısız olmuş, bu nedenle de haklarını satmıştır.

Bundan beş yıl sonra, 1898 yılında  Charles D. Seeberger patentini satın aldığı yürüyen merdiven üretimi için Otis Elevator Co. firması ile anlaşmıştır. Aradan 2 yıl sonra insanların kullanımına sunulan yürüyen merdiven zamanla rağbet görmüştür. Yürüyen merdivenin ilk kullanımı Paris şehrinde bir fuarda olmuştur. Fuardan sökülen bu merdiven Amerika’da Philadelphia Gimbel’s mağazalarına monte edilerek 1939 yılına kadar kullanılmıştır.

Sadece 890 cm olan yürüyen merdivenlerden 53,58 metreye uzanan yürüyen merdivenlere kadar, günümüzde çok çeşitli seçenekler bulunuyor. Kral ve kraliçelerin sadece bir düğmeye basarak kolaylıkla başlatıp durdurabileceği şekilde tasarlanan “Kraliyete Yönelik” yürüyen merdivenler de var; ayrıca uçaklarda taşınabilen “yolculuk modu” seçenekli mobil çözümler bile var. Prag’da ve Rusya’daki bazı şehirlerde, yolcuları 0,9 mt/sn hızla taşıyan yürüyen merdivenlerle hızlı seyahat mümkün.

Türkiye’nin İlk Yürüyen Merdiveni

Türkiyenin ilk Yürüyen Merdiveni ise 29 Nisan 1964 tarihinde İstanbul’da Sultanhamam ile Bahçekapi arasinda bulunan Atalar Mağazası‘nda kullanılmıştır. 500 kişi/saat taşıma kapasitesine sahip bu merdiven 5 metre yükseklikteki 2. kata insanları taşımaktaydı. 

Türkiye’de İlk Yürüyen Merdiven İmalatı

Ülkemize ilk yürüyen merdivenin gelmesinden bir kaç yıl sonra, Türkiye’de ilk Yürüyen Merdiven imalatını ise Gaziantep’te kurdukları fabrikada Muzaffer ve Haşim Bakbak kardeşler gerçekleştirmiştir. Bakbak kardeşlerin 1977 yılından itibaren % 100 yerli malı kullanarak imal ettikleri yürüyen merdivenler Avrupa’da yapılan emsallerinden % 40 daha ucuza mal edilmekte ve satılmaktaydı.

Baksan markasıyla imalatı yapılan ilk yürüyen merdiven, Ankara’da soysal çarşında kullanıldı ve dönemin başbakanı Süleyman Demirel’den de büyük övgü aldı.

Bugün Avrupa’da, 200 bine yakın yürüyen merdiven kullanılmakta. Bir yürüyen merdivenin modernize edilmeden önce ortalama kullanım süresi otuz yıl.