Nakitsiz Topluma Geçişin Artıları ve Eksileri
Nakitsiz toplum halen birçokları için bir ütopya olarak görünse de özellikle son senelerde dünyada dijital ödeme yöntemleri, dijital para transferleri yaygınlaşmaya başladı. Dolayısı ile nakitsiz topluma geçişin ilk adımları çoktan atıldı diyebiliriz. Üstelik bu geçişi destekleyen bazı ülkeler ve küresel finansal şirketlerin olduğunu düşünürsek nakitsiz topluma doğru hızla yol aldığımızı söylemek yanlış olmaz.
Ancak hızla yaygınlaşmasına rağmen henüz hiçbir toplum tamamen nakitsiz hale gelmedi. Bir toplumun tamamen nakitten vazgeçebilmesi için birkaç sosyal sorunu da ele alması gerekiyor. Peki nakit paranın olmadığı bir toplumun artıları ve eksileri neler olabilir? Nakitsiz toplumun sayısız avantaj ve dezavantajlarından ilk aklımıza gelenler.
Nakitsiz Toplumun Faydaları;
Suç oranında azalma; nakit taşımak sizi suçlular için kolay bir hedef haline getirir. Para sizden çalınıp el değiştirdikten sonra, o parayı takip etmek veya sizin olduğunu kanıtlamak zor olacaktır. Amerikalı ve Alman araştırmacılar, Missisipi eyaletinde sosyal yardımların nakit yerine “EBT Card” ile yapılmasından sonra suç oranının % 11,2 oranında azaldığını tespit etmişler.
Kara para aklama faaliyetleri zorlaşır; yasadışı kumar veya uyuşturucu operasyonları gibi illegal işlemlerde, genellikle işlemin bir kaydı olmaması ve paranın aklanmasının daha kolay olması için nakit para kullanılır. Dijital para hareketlerinin izlenebilir olması sayesinde bu yasadışı eylemler çok daha zor hale gelir.
Nakit yönetimi masraflıdır; kağıt para ve bozuk paraların basılması, dağıtılması, muhafaza edilmesi, korunması vs ekstra zaman ve kaynak harcanması demektir. Nakitsiz topluma geçişle bu zaman ve para kaybı minimum seviyeye iner.
Döviz işlemleri kolaylaşır; ülkeler arası seyahatlerde, paranızı yerel para birimiyle değiştirmeniz gerekebilir. Bununla birlikte, nakitsiz işlemleri kabul eden bir ülkede seyahat ediyorsanız, döviz kurları veya yerel para biriminin ne kadarını çekmeniz gerekeceği konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Bunun yerine, mobil cihazınız sizin için her şeyi halleder. Özellikle uluslararası ticaretlerde ödemeler daha hızlanır.
Vergi kaçakçılığı minimum seviyeye iner; alınan ve gönderilen her ödemenin bir kaydı olduğu takdirde geliri saklamak, yanlış beyanda bulunmak dolayısıyla vergilerden kaçmak daha da zorlaşır.
Nakitsiz Toplumun Zararları;
Gizlilik; dijital ödemeler, nakit ödemeler kadar özel değildir. Verilerinizi işleyen kuruluşlara güvenebilirsiniz ve saklayacak hiçbir şeyiniz olmayabilir. Bununla birlikte, çevrimiçi ortamda ne kadar çok bilginiz olursa, kötü niyetli ellere geçme olasılığı o kadar artar. Dijital verileriniz üçüncü bir taraf ile paylaşılabilir.
Dijital dolandırıcılık ve hackerlik suçları artış gösterebilir; bilgisayar korsanları, elektronik dünyanın banka soyguncularıdır. Nakitsiz bir toplumda, bilgisayar korsanlarına daha çok maruz kalırsınız.
Teknolojik sorunlar yüzünden parasız kalabilirsiniz; hiç beklemediğiniz ufak aksaklıklar bile sorunlara neden olabilir. Bilgisayarınız kitlendiğinde veya kullanılamaz halde iken ödeme gönderip alamazsınız. Cep telefonunuzun şarjı bittiği anda parasız kalabilirsiniz.
Ekonomik anlamda ekstra masraflar getirebilir; dijital para kullanımı, ekonomik anlamda zayıf olanların bütçesine bilgisayar, akıllı telefon, tablet vs almak için ekstra harcamalar yük getirecektir.
Harcama dengesi olumsuz yönde bozulabilir; nakit harcadığınızda, parayı fiziksel olarak cebinizden çıkararak ve bir başkasına vererek finansal etkiyi fark edersiniz. Dijital ödemelerde ise, ne kadar harcadığınızı fark etmeden hızlıca kaydırmak, dokunmak veya tıklamak kolaydır. Kredi kartlarında yaşanan kontrolsüz harcama sorunu katlanarak artabilir.
Nakitsiz toplum için yüzlerce belki de binlerce olumlu/olumsuz örnekten ilk akla gelen birkaç tanesi büyük fotoğrafın çok çok küçük bir kısmını ortaya seriyor. Dijital ödeme sistemleri küçük firmaların pazarlama stratejilerinden, uluslararası ticarete kadar her kulvarda olumlu/olumsuz etki gösterebilir.
Hem halktan hem de devlet kurumlarından gelen talep ile birçok ülke bu yönde çalışmalar yapsa da dünyada internet erişimi olmayan bölgeler olduğunu düşünürsek, biraz daha zamana ihtiyacımız olduğunu söyleyebiliriz.
Nakitsiz Toplum Denemesi ve İsveç
İsveç, dünyanın neredeyse nakitsiz ilk toplumu olma yarışına liderlik ediyor, nakit kullanımı yıllardır azalıyor ve anında mobil ödemeler ve diğer yeni teknolojiler öne çıkıyor. İsveç mağazalarında “Nakit Kabul Edilmez” yazan tabelalar görmek bilenler için alışılmadık bir durum değil. Avrupa Ödemeler Konseyi‘ne göre, nakit işlemler 2019’da İsveç’in GSYİH’sinin sadece% 1’ini oluşturuyor ve nakit çekme işlemleri her yıl yaklaşık % 10 oranında istikrarlı bir şekilde düşüyor. Tüketiciler bu durumdan çoğunlukla memnun ancak teknolojik gelişmelere ayak uydurmakta zorlananlar hala nakit paraya güvenmeye devam ediyor.
