İhbar Tazminatı Nedir? Hangi Durumlarda Ödenir, Kimler İhbar Tazminatına Hak Kazanır

İhbar tazminatı nedir? Hangi durumlarda ihbar tazminatı ödenmesi gerekir

 4857 sayılı İş Kanununun 17. maddesine istinaden iş akdini feshetmek isteyen taraf; feshi yazılı olarak ve çalışma süresinin gerektirdiği bildirim süresine uygun olarak diğer tarafa iletmekle sorumludur.

İş sözleşmeleri;

 – Çalışma süresi 6 aydan az olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 2 hafta (14 gün) sonra,

– Çalışma süresi 6 aydan 1,5 seneye kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 4 hafta (28 gün) sonra,

– Çalışma süresi 1,5 senede 3 seneye kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak 6 hafta (42 gün) sonra,

– Çalışma süresi 3 seneden fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak 8 hafta (56 gün) sonra feshedilmiş sayılır.

İş akdini belirtilen bildirim zamanına uymaksızın fesheden taraf, söz konusu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak diğer tarafa ödemek zorundadır. Yukarıda belirtilen bildirim süreleri bölünemez ve kısmen uygulanamaz. Böylesi bir uygulama yapılması halinde ise, tüm bildirim süresi esas alınarak ihbar tazminatı ödenmesi gerekmektedir.

Kimler ihbar tazminatı alabilir, çalışanın ihbar tazminatı alabilmesinin şartları nelerdir?

 4857 sayılı İş Kanununun 17. maddesi gereğince iş akdinin feshinden önce mevcut durumun diğer tarafa yazılı olarak bildirilmesi esastır. Söz konusu madde gereğince; altı aya kadar süren çalışmalarda iki hafta (14 gün), altı aydan bir buçuk seneye kadar süren çalışmalarda dört hafta (28 gün), bir buçuk seneden üç seneye kadar olan çalışmalarda altı hafta (42 gün), üç seneden daha uzun süren çalışmalarda sekiz hafta (56 gün) bildirim süresi uygulanmaktadır.

İş sözleşmesini verimliliğe, çalışanın davranışlarına, yapılan işin, işletmenin veya işyerinin gereklerine dayalı olarak feshetmek isteyen işveren, feshi yazılı olarak ve bu sürelere bağlı kalarak işçiye iletmekle mükelleftir. İş sözleşmesini belirtilen bildirim süresi vermeksizin fesheden işveren, bu sürenin ücretini ihbar tazminatı olarak ödemekle sorumludur.

Diğer yandan; iş akdinin çalışan tarafından feshi, işveren tarafından deneme süresi içinde veya 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesi ile belirlenen esaslar dahilinde iptali durumunda çalışana herhangi bir ihbar tazminatı ödenmemektedir. İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle derhal fesih esasları dışında bir nedenle ve feshi halinde aynı bildirim süreleri çalışan için de geçerli olup, bu duruma uymayan iş akdi iptallerinde işverenin ihbar tazminatı alma hakkı doğabilmektedir.

İşten kendi isteğiyle ayrılan işçi ihbar tazminatı alabilir mi?

İş sözleşmelerinin feshinden önce bildirim süresine bağlı kalınarak diğer tarafa yazılı bildirimde bulunulması esastır. İşten istifa etmek (ayrılmak) isteyen çalışan, sağlık nedenleri, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık veya işin durması benzeri haklı nedenler dışındaki işten ayrılmalarda işverenine bildirim süresini dikkate alarak yazılı bildirimde bulunmakla sorumludur. Çalışanın kendi iradesi ile işten ayrılması (istifa) durumunda, ayrılmanın sebebi önem taşımaksızın ihbar tazminatı hakkı oluşmamakta, böylesi bir istekte bulunulamamaktadır.

İşten ayrılmanın yukarıda belirtilen sebepler dışında bir gerekçeye dayanması ve çalışanın bildirim süresine riayet etmeksizin işi bırakması durumunda, işverenin talep etmesine bağlı olarak işi bildirim süresine uymadan bırakan işçi ihbar tazminatı ödemek durumunda kalacaktır.

İşveren işçiden hangi durumlarda ihbar tazminatı talep edebilir

 Şayet çalışanın işten ayrılması haklı bir gerekçeye dayanmıyor ise, işverenin de işçiden ihbar süresine ilişkin ücret tutarında tazminatı talep etmesi yasal olarak mümkündür.

İhbar tazminatı hesaplaması nasıl yapılır

 İhbar tazminatının hesaplanmasında çalışanın almış olduğu son brüt maaş (giydirilmiş ücret) esas alınır. İhbar tazminatının hesaplanmasında 1 hafta, yedi (7) gün olarak dikkate alınır.

Örnek olarak vermek gerekirse; 11 senelik çalışması olan bir işçi için, sekiz haftalık ihbar tazminatı hesaplanacaktır. 11 X 8 = 88 günlük iş akdinin fesih tarihindeki ücreti üzerinden ihbar tazminatı ödenecektir.