Geçici iş ilişkisi, özel istihdam ofisleri vasıtası ile veya holding bünyesi içerisinde ya da aynı şirketler grubuna bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulan iş ilişkisi şeklinde tanımlanabilir.

Geçici işçi istihdam eden işverenin yükümlülükleri

Geçici işçi çalıştıran işveren işyerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalışılan zaman zarfında her ay kontrol etmekle mükelleftir. Geçici işçiler, çalıştıkları dönemlerde, bağlı bulundukları işyerindeki sosyal hizmetlerden eşit muamele ilkesine göre yararlandırılmalıdır.  Aynı zamanda, geçici işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin işyerindeki çalışma süresince ana çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı hâlinde sağlanacak koşulların altında olamaz.

Geçici iş ilişkisinde çalışanların yükümlülükleri

Çalışanların, işveren tarafından verilecek olan iş sağlığı ve güvenliği (İSG) eğitimlerine katılma yükümlülüğü vardır. Ayrıca, kusurları ile neden olabilecekleri zarardan, geçici işçi istihdam eden işverene karşı da sorumludurlar.

Geçici iş ilişkisi nasıl kurulur, hangi halde bu ilişki geçersiz sayılır?

4857 sayılı İş Kanunu’nun 7. maddesine istinaden, geçici iş ilişkisi, özel istihdam ofisleri aracılığıyla ya da holding bünyesi içerisinde veya aynı şirketler grubun bağlı farklı bir işyerinde görevlendirme yapılması sureti ile kurulabilir.

Özel istihdam ofisleri vasıtasıyla geçici iş sağlama sözleşmesi kurulduğu durumlar;

• Annelik hali izni esnasında, annelik hali izni sonrası isteğe bağlı verilen ücretsiz izin esnasında ve annelik hali izni sonrası kısmi süreli çalışılan hallerde
• Çalışanın vatani (askerlik) hizmeti durumunda ve iş akdinin askıda kaldığı diğer durumlarda bu hallerin devamı süresince
• Mevsimlik tarım işlerinde
• Ev hizmetlerinde
• İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde
• İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde
• İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde
• Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde kurulabilir.

Geçici iş ilişkisinin kurulamayacağı durumlar

• Toplu şekilde işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz (8) ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer altında maden çıkarılan işyerlerinde geçici iş ilişkisi kurulamaz.
• Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması sırasında
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65. maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz.

İşçi özel istihdam ofisleri vasıtasıyla geçici iş ilişkisi kapsamında ne kadar süreyle görevlendirilebilir?

• İşçinin annelik izni veya askerlik hizmeti süresince; mevsimlik tarım işleri, ev hizmetleri vb. işlerde süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilir.
• İşletmenin günlük rutin işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde,
• İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde
• İşletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması durumunda ve mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde ise en fazla dört ay süresince geçici iş ilişkisi kurulabilmektedir.

Dönemsellik arz eden iş artışları hariç toplam sekiz (8) ayı geçmemek üzere en fazla iki (2) kere yenilenebilir.

Grev ve lokavtın uygulanması esnasında geçici işçi çalıştıran işveren işçi çalıştırabilir mi?

Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması sırasında 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65 inci maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz.