MESS Başkanı Akkol : Geleceğin inşası için sanayide dijitalleşmeyi başarmalıyız
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, COVID-19 sürecinde şirketlerin yüzde 85’inin dijitalleşme, yüzde 67’sinin de otomasyon ve suni zeka çalışmalarını hızlandırdığını belirterek, “Ülkemizdeki işletmelerin dijital dönüşüm oranı yüzde 60’lar seviyesinde. Sanayinin ve emek harcama yaşamının dijital dönüşümü tercih değil, zorunluluk haline geldi. Geleceğin inşası için sanayide dijitalleşmeyi başarmamız gerekiyor” dedi.
Uzaktan emek harcama motive ediyor
• COVID-19 süreci dijitalleşmeyi hızlandırdı. Bazı sektör, kurum ve şirketlerde 3-5 senelik dijital dönüşüm birkaç ayda gerçekleşti. Siz hızlanan dijital dönüşümü iyi mi değerlendiriyorsunuz? Ek olarak bu zamanda uzaktan emek harcama modeli de yaşamımıza iyiden iyiye yerleşti. MESS olarak uzaktan emek harcama uygulamasına iyi mi bakıyorsunuz?
Salgın sürecinde şirketlerin yüzde 85’i dijitalleşme, yüzde 67’si otomasyon ve suni zeka çalışmalarını hızlandırdı. Ülkemizdeki işletmelerin dijital dönüşüm oranı yüzde 60’lar seviyesinde. Benzer ekonomilere bakılırsa gelişme alanımız bulunuyor. Sanayinin ve emek harcama yaşamının dijital dönüşümü tercih değil; zorunluluk haline geldi. Geleceğin inşası için sanayide dijitalleşmeyi başarmamız gerekiyor.
Salgın, bizlere durağan(durgun) bir mekandan bağımsız çalışmanın mümkün bulunduğunu öğretti. 2000’den sonrasında doğanların uzaktan emek harcama isteği yüzde 80’in üstünde. Çalışanların yüzde 40’ı uzaktan çalışmanın üretkenliği pozitif yönde etkilediğini düşünüyor. Ekosistemimizde yaptığımız bir araştırmaya bakılırsa arkadaşlarımızın yüzde 59’u uzaktan emek harcama ile daha iyi konsantre oluyor. Motivasyon ve enerjisinin arttığını belirtenlerin oranı yüzde 57. Aynı oranda kişisel gelişime süre ayırmayı daha iyi yapabildiğini söyleyenler bulunuyor. Arkadaşlarımızın yüzde 95’i, 2 gün ve üstü uzaktan çalışabileceğini belirtiyor.
Sanayide otomasyon yüzde 60
• Dijital dönüşüm ve çığır açan teknolojiler, üretimin geleceğini iyi mi şekillendiriyor? Robotlar ve suni zeka, fabrikalardaki üretimde tesirini iyi mi gösteriyor?
Salgın ile hızlanan ve geri dönüşü olmayan dijital dönüşüm ve çığır açan suni zeka, nesnelerin interneti benzer biçimde teknolojiler ile üretim de dönüşüyor. Üretimin geleceği bu dinamikler ile daha ilkin görülmemiş bir hız ile şekilleniyor. Robot teknolojiler, suni zeka, makine öğrenmesi ve büyük veri, iş hayatımızın bir parçası haline geldi. 2025 senesinde ortalama 75 milyar cihazın birbiriyle yazışma halinde olacağı tahmin ediliyor. (İnsan nüfusunun ortalama 10 katı kadar) Dijital dönüşüm, dünyada tüm hızıyla başlamışken buna entegre olabilmek, hızına ayak uydurabilmek bizlerin sorumluluğundadır. Vatanımızda, endüstri sektöründeki otomasyon potansiyeli yüzde 65 ile öteki sektörler içinde ilk sırada bulunuyor. Hedefimiz yalnız başarıya ulaşmış bir halde entegrasyonu sağlamak değil; bununla beraber değişime liderlik edebilmektir.
MEXT’E yoğun ilgi var
• MESS’in “model yapınak” planıyla yola çıkıp çıtayı oldukca daha yukarılarataşıdığı MEXT, üyelerinize neler sağlıyor? MEXT’i kurarken hedeflediğiniz yolculuğun neresindesiniz?
Dijital dönüşümü, en iyi neticeleri elde edebileceğimiz şekilde yönetmeye kararlıyız. Bu hedefle dünyanın en büyük, en gelişmiş, en kapsamlı dijital dönüşüm ve yetkinlik gelişim merkezi olan teknoloji merkezimiz MEXT’i ülkemize kazandırdık. MEXT’te şirketlerimiz için dört temel hizmet sunuyoruz:
Dijital fabrikamızda dünyanın en ileri üretim teknolojilerini şirketlerimizle buluşturuyoruz.
Şirketlerimize dijital olgunluk değerlendirme hizmeti veriyoruz.
Dijital dönüşüm için ülkemizin en kapsamlı eğitim programını yürütüyoruz.
Dünyanın en ileri data seviyesini sunduğumuz işbirliklerimiz bulunuyor.
Salgına karşın, açılıştan bu yana MEXT ziyaretleri yoğun şekilde devam ediyor. Salgın sebebiyle sanal ortamda da devam eden turlara gösterilen öğrenci yetişmekte zorlanıyoruz. Dijital fabrikamız, dünyada benzeri olmayan Türkiye’nin uçtan uca 5G destekli ilk üretim tesisi. Dijital fabrikamız, talep tahmininden tedarik zincirine, üretim sistemlerinden kalite yönetimine kadar uçtan uca entegre. Bu özelliği ile Türkiye’de benzeri bulunmuyor. Değişen teknolojinin iyi mi kullanıldığını gösteren 100’den fazla üretim ve uygulama senaristliği bulunuyor.
Merkezimiz, Dijital Olgunluk Değerlendirme hizmeti ile dünyadaki en kapsamlı sanayide dijital dönüşüm çalışmasını yönlendiriyor. Bu alanda dünyanın en iyi iki kurumu ile beraber çalışıyoruz. 4. Endüstri Devrimi’nin en ileri data merkezlerinden kabul edilen Alman Fraunhofer Enstitüsü ve dijital dönüşümde son yıllarda büyük atılım gösteren Singapur merkezli Smart Industry Readiness Index (SIRI) ile çalışıyoruz. Fraunhofer ve SIRI emek harcamaları kapsamında toplam 30 tane olgunluk değerlendirmesi tamamlandı.
Üretimin, istihdamın vazgeçilmezliği hatırlandı
• COVID-19 süreci dünyada bir yılı geride bıraktı. MESS penceresinden bakılınca salgın, iş dünyasında, emek harcama hayatında kalıcı etkisinde bırakır bırakacak mı? Ek olarak, salgınla mücadeleden ne benzer biçimde dersler çıkarıldı?
Emek harcama yaşamı ve iş dünyası, salgınla savaşım sürecinden dersler çıkardı: Üretimin, istihdamın önemi ve vazgeçilmezliği hatırlandı.
MESS olarak bu süreçte üretimin, tedarik zincirinin, istihdamın devamlılığı için süratli aksiyon aldık.
Aşı çalışmalarının giderek yaygınlaşmasıyla salgın sonrasıyla ilgili öngörüler yapılmaya başlandı. Kalıcı değişimleri tanımlamaya çalışıyoruz.
Salgın, her şeyin aniden iyi mi değişebileceğini gösterdi: Öğrenciler için karşı karşıya devam ettikleri eğitimin formatı değişti. Havayolu pazarı ortalama yüzde 70 daraldı.
Eğitimler, toplantılar ve birçok iş dijital platformlara kaydı. Aralık 2019’da Zoom’da 10 milyon şahıs toplantı yaparken bu sayı 300 milyona çıktı. Beklenen gelişmeler salgınla tahmin edildiğinden daha süratli geldi.
Her kriz yeni doğuşun ve atılımın müjdecisi
Projeksiyon ve hedeflerle çalışırken şimdi ihtimaller içinde senaryolar ile çalışmaya başladık.
IMF küresel belirsizlik endeksi SARS salgını periyodunun üç katına çıktı.
Ebola süreci ise 20 katına yükselerek tarihin en yüksek seviyesine ulaştı.
Her kriz, yeni bir doğuşun, atılımın müjdecisidir. Tarihte kriz dönemlerindeki zorlukların kısa sürede ortak çaba ve ortak akıl ile aşıldığını gördük.
Evvelkinden daha iyi bir durumun sağlanacağını biliyoruz. Salgın, tüm dünyaya şu gerçekleri net bir halde hatırlattı:
İmalat endüstri, küresel ekonomin en gerçek ve mühim gücü durumunda.
Üretim, istihdam ve tedarik zincirinin sürdürülebilir ve dayanıklı olması gerekiyor.
Bunların sağlanamadığı salgın döneminde; ihracat yapanların uzak ülkelere mal göndermek için vapur ve konteyner bulamadığını gördük.
Gene salgın esnasında tahminlerin ve üretimin şaşması sebebiyle küresel otomotiv endüstrisi çip bulamadığı için 60 milyar dolara yakın gelir kaybıyla karşı karşıya.
İş sağlığı ve güvenliğinin tekrardan tasarlamasına gereksinim duyuluyor.
Türkiye’de süreç başarıyla yönetildi
• Türkiye’nin salgınla mücadelesini iyi mi değerlendiriyorsunuz? Türkiye, salgınla mücadelede dünyadan iyi mi ayrıştı?
Türkiye, insan sağlığını korumuş olan tedbirleri aldı, iş yaşamını tamamen kapatmadan salgın sürecini başarıyla yönetti. Ziraat ve imalat sanayisinde üretim ve tedarik zinciri sorunsuz çalıştı. Türkiye, 2020’de yüzde 1.8 büyümeyle G-20’de ikinci, OECD’de tek iktisat oldu. IMF, Türkiye 2021 gelişme beklentisi yüzde 6 düzeyinde.
Endüstri üretiminde insanların oranı 2022’de yüzde 58’e inecek
• Dijital dönüşüm emek harcama yaşamını iyi mi etkiliyor, etkileyecek? Bazı mesleklerin ortadan kalkacağından söz ediliyor. Üretimde “metal yaka”nın öne çıkış temposu iyi mi?
Dijital teknolojilerle gelişen otomasyon, çalışanları direkt ilgilendiriyor. 2018’de bir işin yapılmasında gösterilen eforun yüzde 71’i insanlardan, yüzde 29’u makinalardan geliyordu. 2022’de, insanların payının yüzde 58’e inmesi, makinelerin payının ise yüzde 42’ye çıkması planlanıyor. (WEF Future of Jobs) İnsan ve otomasyonun bir arada kıymet katması için dönüşüme ihtiyacımız var. Dijitalleşmenin insan becerileriyle harmanlanması gerekiyor. Dijitalleşme ve otomasyon ile bazı işler kaybolacak, azalacak. Öte taraftan yepyeni işler ortaya çıkacak. Dijital etik yetkilisi, endüstriyel büyük veri bilimcisi, robot uzmanı, dijital mentörlük benzer biçimde. 2030 yılına gelindiğinde imalat sanayide en oldukca aranan profiller; robotik mühendisler, big data uzmanları, suni zeka programcıları, IOT uzmanları, oldukca kanallı yazılımcılar ve siber güvenlik uzmanları olacaklar. Rotasyonlu emek harcama, satmaca bazlı emek harcama, ortaklaşa emek harcama, davet üstüne emek harcama benzer biçimde yeni emek harcama şekilleri ortaya çıkıyor. Emek harcama hayatında ilk kez 4-5 değişik nesil aynı anda bulunuyor. Oldukça nesilli bir işgücü (Baby Boomers, Gen X, Millennials, ve Gen Z’nin bir arada çalmış olduğu) verimliliği artırıyor. İnsan zekasına suni zeka ekleniyor. Suni zeka temelli sistemler ile daha süratli icra, operasyonel kabiliyet, doğruluk kabiliyetine ulaşılıyor. Salgın öncesinde işletmelerin yüzde 65’i mevcut becerilerin değişmesi icap ettiğini düşünüyordu. Şimdi bu oran yüzde 94 seviyesine çıktı. Önümüzdeki 10 yılda 1 milyar insan işgücü piyasasına katılacak. Bireyler ve toplumlar olarak rolümüzü değişiklik yapmak (up-skilling), yeni meslekler edinmek için yetkinlikler kazanmak (re-skilling) zorundayız. Türkiye iş gücünün yüzde 23’ü, Japonya’nın yüzde 27’si, Çin’in yüzde 20’si bir çeşit up-skilling ve re-skilling yapmak zorunda. Üretim süreçlerinde 2030 yılına kadar yüzde 20-25 otomasyon seviyesine ulaşırsak 7.6 milyon işin ortadan kalkacağı belirtiliyor. Öte taraftan, 8.9 milyon yeni işin de yaratılacağı belirtiliyor. Dijitalleşme ek olarak, daha ilkin olmayan 1.8 milyon işi bununla beraber getirecek. (McKinsey FoW Türkiye raporu)
Dijital dönüşüm için seferberlik gerekiyor
• Kurumların yapısı ve işleyişi dijital dönüşüm ile iyi mi değişiklik gösterecek? MESS’in “yeni nesil sendikacılık” anlayışı bu değişimin gereği mi?
Değişen emek harcama ortamı ve yeni nesil emek harcama biçimleri için bu ortamlarda çalışacak işgücünü yönetecek yeni nesil organizasyonlar gerekiyor. Çevik yönetim anlayışı ile organizasyonlar bambaşka bir yere evriliyor. Çeviklik hiyerarşinin, en büyük organizasyonel buluş bulunduğunu düşünüyorum. Hiyerarşiden ziyade kendi kendini yöneten, kendine yeten takımlar oluşturuluyor. Yönetici-çalışan ilişkisi yerini ekip içi saydam geri bildirime bırakıyor.
Fortune 100 şirketlerinin yüzde 80’inden fazlası çevik emek harcama modeline geçmeye başladı. 2025 senesinde dünya genelinde çalışan kesimin yüzde 75’inin Z ve milenyum kuşaklarından oluşması planlanıyor.
Üyelerimizin geniş temsili, açık yazışma, yenilikçi projeler ve etkin liderlik anlayışlarını benimseyerek faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Rapor ve tavsiye veren değil icraat ve proje üreten bir sendikacılık vizyonu ile ilerliyoruz. Sanayinin dijital dönüşümünü öncelik haline getiren MESS, bu hedefe ulaşmak için küresel işbirlikleri ile birçok projeyi hayata geçirdi. Bu işbirlikleri ülke ekonomisine de katkı sağlıyor. Dijitalleşme ve otomasyon süreçlerinden, Türkiye’nin kazançlı çıkabilmesi için tüm kesimlerin seferberliği gerekiyor. Bundan dolayı dijital dönüşümü tek başımıza başaramayız.
Üyelerimize destek için tek seferde 400 milyon TL verdik
• MESS, çatısı altındatoplanan üye şirketlerin büyüklükleri açısından ekonomide mühim bir role haiz. MESS, COVID-19 sürecinde neler yapmış oldu? Bu zamanda üye işyerlerinize hangi katkıları verebildiniz?
Her şeyi yavaşlatan salgın, MESS’i hızlandırdı. Üyelerimiz, Türkiye ekonomisine her yıl 60 milyar dolarlık katkı sağlıyor. İhracatın yüzde 40’ını gerçekleştiriyor. 250 üyemizde 200 bin şahıs direkt istihdam ediliyor. Dolaylı istihdama katkımız ortalama 1 milyon.
Üretimin bel kemiği konumundaki üyelerimiz için salgının etkilerine karşı derhal harekete geçtik. Kamuyu hariç tutarsak, ülkemizdeki en kapsamlı destek paketini sağladık. Üyelerimize toplam 400 milyon TL’lik destek ödemesini tek seferde verdik. Ücretsiz bir şekilde 3 milyon maske, 30 ton dezenfektan dağıttık. Gene salgın dönemimde, üye işyerlerimizin kesintisiz ve uygun fiyata yüksek kalitede maske tedarik edebilmeleri için, maske üretimine başladık.
İkinci önceliğimiz, üretimin ve tedarik zincirinin devamlılığı oldu. Pilot aşamasındaki Ortak Satın Alma platformumuzu, salgın esnasında devreye aldık. Maske, dezenfektan benzer biçimde tehlikeli sonuç malzemeleri avantajlı fiyatlarla üyelerimizin temin etmesini sağladık. Bu kapsamda 10 milyon TL’nin üstünde sipariş hacmine ulaşıldı. Platform vesilesiyle 6 milyon maske, 175 bin eldiven, 12 ton dezenfektan tedarik ettik. Emek harcama arkadaşlarımızın sağlığını korumak için bir toplumsal mesafe çözümü olan “MESS Safe” ürünümüzü geliştirdik. 33 bin emek harcama arkadaşımız kullanıyor. Tüm üyelerimizin ücretsiz bir şekilde yararlanabileceği, yeni normale uyum programını devreye aldık. Uzman takımlar tarafınca meydana gelen denetimler ve hazırlanan raporlar ile üyelerimiz salgınla savaşım açısından işyerlerinin gelişime açık alanlarını tespit edebiliyor.
Toplumsal medyayı iş amaçlı kullanmada 13’üncüyüz
• İşveren sendikası penceresinden Türkiye’nin insan deposu potansiyeli iyi mi görünüyor? Sizce ülkemiz “genç nüfus” anlamında insan deposu avantajını sürdürüyor mu?
Ülkemizin 82 milyon olan nüfusunun ortalama 62 milyonu emek harcama çağlarında. 15-24 yaş grubundaki genç nüfusu ise ortalama 13 milyon. Bu sayı dünyadaki 143 ülkenin nüfusundan daha çok. İstihdamdaki eğitim profili hızla artıyor. Son 10 yılda lisans ve üstü mezunu çalışan sayımız yüzde 7.5 arttı. Çok büyük bir genç nüfusumuz var. Öğrenmeye açık, esnek kültürümüz, çalışkan vatandaşımız var. Cesaretli ve vizyoner bir geçmişe sahibiz. Toplumsal medyayı iş amaçlı kullanma mevzusunda dünyada 13’üncüyüz.
2030 yılına kadar kabaca 8 milyonluk bir işgücünün becerilerinin dönüşmesi gerekecek. Bu sayı, mevcut işgücünün neredeyse çeyreği. Bulgaristan’ın nüfusundan daha çok. OECD raporlarına bakılırsa, Türkiye’de çalışmayan, eğitim ve tahsil görmeyen 20-24 yaş aralığındaki genç nüfusun oranı (NEET) yüzde 30 seviyelerinde. Bu oranın Almanya seviyesi olan yüzde 9’a indirilebilmesi durumunda, ülke ekonomimize ortalama 60 milyar dolar ilave ekonomik katkı sağlayabiliriz.
6 bin 500 gencimize kodlama eğitimi verdik
• MESS, sektöründeki insan kaynağını geleceğin emek harcama koşullarına hazırlamak için inisiyatifalıyor mu? İnisiyatif alıyorsa neler yapıyor?
Emek harcama arkadaşlarımız, onların aileleri ve gelecek nesiller, bizim birinci önceliklerimiz içinde içeriyor. Onlara kıymet katacak faaliyetler yürütüyoruz. Üye iş-yerlerimizdeki çalışanların evlatları için başlattığımız “Kodlama Eğitimlerimizden 6 bin 500’den fazla gencimiz yararlandı. Üye işyerlerimizdeki çalışanların evlatları için eğitim bursu veriyoruz. Burs programımız alanında Türkiye’nin en büyüğü. Başladığı günden bugüne 25 bin bursiyer ödemesi ile 45 milyon TL’lik burs verdik. Ek olarak MEXT’te, Türkiye’deki en kapsamlı Dijital Dönüşüm Eğitim Programları’nı sunuyoruz. 5 yılda 250 bin kişiye, toplamda 2 milyon saatten fazla eğitim vereceğiz. Eğitimler için Türkiye’den Koç, Boğaziçi, İTÜ, yurt dışından Harvard, MIT benzer biçimde uzman eğitim kurumları ile iş birliği yapıyoruz.
Sanayide “devamlı dönüşüm”ün öncüsüyüz
• Vatanımızda Sanayi 4.0’ı yakalamayı konuşurken Avrupa 5.0 stratejisini deklare etti. Bu stratejiyi iyi mi yorumluyorsunuz?
4. Endüstri Devrimi’nin 10’uncu senesinde, Avrupa Birliği Endüstri 5.0 stratejisini deklare etti. Bu strateji ile dijital dönüşüme, sürdürülebilirlik ve insan merkezli olmak ekleniyor. Firmalar çevreyi kirleten plastik benzer biçimde malzemelerin kullanımını sınırlamak, karbon ayak izini 2050 senesinde sıfırlamak için uzun dönemli iş planları hazırlıyor. MESS, ülkemizin endüstri birikimini yalnız Endüstri 4.0’a taşımakla sınırı olan kalmıyor. Sanayide devamlı dönüşümün sürekli öncüsüyüz. MEXT’te uygulanan yöntemlerle, su tasarrufu sağlıyoruz, üretim hurdalarını yeniden kullanıyoruz, sıfır plastik politikasına destek veriyoruz. Her ziyaretçi adına ağaç dikiyoruz, sürdürülebilir su projelerini destekliyoruz, Üyelerimize “Yeşil Mutabakat” için emek harcama fırsatları sunuyoruz. Üyelerimizin bu mevzuda attığı adımlardan örnekler vermek isterim.
Ford Otosan, AB kamyon üreticileriyle beraber 2040 yılından itibaren fosil yakıtlı araçlar satmayacağına ilişkin antak kalma imzaladı. Bosch, enerji verimliliği yüksek makineler ve sistemler geliştirerek enerji tüketimini ve dolayısıyla da CO2 emisyonlarını azaltmak için çalışıyor.
Arçelik “Türkiye’de enerji verimli buzdolapları karbon finansmanı projesi” kapsamında 2013-2018 yılları aralığında 305 bin 407 ton CO2 emisyon azaltım hakkı elde etti. Anadolu Isuzu kimyasal ürün kullanımlarında ve su tüketiminde iyileştirmeler yapıyor. Enerji tüketimini ve sera gazı emisyonlarını azaltmaya odaklanıyor.
Dijital dönüşümde ‘merkez ülke’ oluruz
• MESS, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) ile işbirliğine gitti. Bu ortaklık, üyelerinize ne sağlayacak?
2019 senesinde WEF platform üyeliğine kabul edilen dünyanın ilk işveren sendikası olduk. Üyelerimiz bu ortaklık ile sanayide dijital dönüşüm için dünyanın en geniş ve nitelikli ekosisteminden faydalanabiliyor. Ocak 2020’de ise, Dünya Ekonomik Forumu Dördüncü Endüstri Devrimi Merkezleri Ağı’na katıldık. Bu ortaklık sanayinin dijital dönüşümünde Türkiye’yi merkez ülke meydana getirecek. Artık Dördüncü Endüstri Devrimi’nin düşünce önderleri içinde yer alıyoruz. Merkezde üyelerimiz, ülkemizin tüm şirketleri, kamu yönetimi ve bununla beraber internasyonal firmalar için kıymet üretiyoruz. Merkezimizde, sanayide dijital dönüşümün yol haritalarını hazırlayacak projeleri hayata geçirmeye başladık. Dünya Ekonomik Forumu’nun 7-8 Nisan 2021’de düzenleyeceği Global Technology Governance Summit etkinliğinde Endüstri ve Teknoloji Bakanlığımız ile beraber ülkemizi temsil edeceğiz. Zirvede “Ulusal Suni Zeka Stratejisi” temalı bir açık oturum düzenleyeceğiz.
Kaynak : https://www.dunya.com/iktisat/mess-baskani-akkol-ile-gundem-ozel-gelecegin-insasi-icin-sanayide-dijitallesmeyi-basarmaliyiz-haberi-613353
