Basında Yeralan “Asansör Kazası” Haberleri

Görsel ve yazılı medyada ara ara çarpıcı başlıklarla yer alan “asansör kazası” haberlerini mercek altına aldığımızda, verilen haberde asansör olarak nitelendirilen imalatların büyük bir kısımının asansör ile uzaktan yakından ilgisinin olmadığı açıkca görülmektedir.

Mekanik aksamı olan her araç, makine gibi asansörlerde zamanla yıpranmakta ve arızalanmakta; montaj hatası, bakım eksikliği, yanlış uygulamalar, kullanıcı hatası gibi nedenlerden dolayı kazaya sebebiyet verebilmektedir.

Nasıl bir trafik kazası basında haber oluyorsa, meydana gelen bir asansör kazasının da haber ajansları ve basın kuruluşları tarafından abonelerine/takipçilerine sunulması gayet doğaldır.

Ancak basında “asansör kazası” olarak verilen kimi haberler var ki; karayolunda sadece ulaşım ve yük taşımasında kullanılabilen, ancak hiçbir fren, emniyet, koruyucu tertibatı olmayan iki at arabasının çarpışmasını “çevre yolunda korkunç otomobil kazası” başlığıyla vermek kadar abes kaçmaktadır. Örnek vermek gerekirse, hem basılı hem dijital yayın yapan yerel bir haber kuruluşunun haberine bakalım.

Bu Nasıl Bir Asansör Sistemi !

Haberin başlığı “asansör 15 mt.den yere çakıldı”, haberin içeriğinde üçüncü katta bulunan evine ulaşım zorluğu çeken aile bireyi için yapılan “Asansör Sistemi” ibaresi geçiyor. Haberin görsellerine bakıyoruz… bakıyoruz… bu bir “asansör sistemi” değil. Ray, kabin, kumanda panosu, fren tertibatı vs asansör olması için gerekli komponentlerden hiç biri yok. Görsellerden anlayabildiğimiz kadarıyla habere konu olan asansör ! bir motor ve motora çelik halat ile bağlı metal bir kafesten (kabin değil) ibaret. Bu sadece kişinin hiçbir güvenlik, emniyet tertibatı olmadan üst katlara çıkmasını sağlayan bir düzenek. Haberde geçtiği gibi bir sistem değil hele hele “asansör” hiç değil.

Şimdi söz konusu haberin, iki at arabasının çarpışmasını “çevre yolunda korkunç otomobil kazası” başlığı ile vermekten bir farkı var mı?

Sadece yerel basında değil, ulusal yayın yapan büyük medya kuruluşları da maalesef aynı hataya düşerek yanlış nitelendirilmiş haberleri yayınlıyorlar.

Kullanım amacı ve çalışma sistemi olarak asansörden tamamen farklı bir tasarım olan bu makinenin, kişilerin oturduğu bölümü halatların kopması sonucu zemine düşünce “lunaparkta asansör yere çakıldı” başlığıyla büyük gazetelerimizin hemen hepsinde haber olarak yer alıyor.

2017 Kasım ayında Yalova’da bir firmanın deposunda meydana gelen kazada iki işçi maalesef üzücü bir şekilde hayatını kaybetti. Bu kaza da basında geniş bir şekilde yer aldı, meslek odaları, dernek ve muayene kuruluşları basın açıklaması yaptı. Yöneticilerin bilgilendirilmesinden, teknik personellerin yeterliliğinden, aylık asansör bakımı ve yıllık periyodik muayenelerin öneminden bahsedildi. Ancak kimse “bu bir yük asansörü değildir, yük taşımak amacıyla kurulmuş, metal bir platformun vinç mantığıyla aşağı-yukarı hareket ettirildiği bir düzenektir” demedi, dolayısıyla ihale yine asansör sektörünün üzerine kaldı.

Yine büyük bir gazetenin internet sitesinde yayınlanan haber. İstanbul, Bahçelievlerde yaşanan üzücü bir kaza, bir vatandaş yaşamını yitiriyor. Haberin başlığı bile ürkütücü… Asansör sektöründe çalışanlara sormak lazım, haberde ki görseller sizin montajını/bakımını yaptığınız asansörlere benziyor mu? Her gün işine, evine gidip gelirken bir kez de olsa asansör kullanan vatandaşa da sormak lazım, bu fotoğraftaki düzenek sizin kullandığınız asansörlere benziyor mu? diye. Her iki sorunun cevabı da “hayır” olacaktır. İmalatını/montajını yapan benzetemedi, kullanıcı benzetemedi ancak basınımız benzetti, haberini yaptı, yayınladı bile.

Maalesef yıllardır aynı şekilde yayınlanan bu haberler asansör sektörünün imajını bozmakla kalmayıp sektöre ciddi anlamda zarar vermektedir. Lokomotifi olduğu inşaat sektörü ve Türkiye ekonomisindeki mevcut yerinin çok daha ilerisinde olmayı hakeden asansör sektörünün böyle haberlere konu olması üzücüdür.

Peki sektöre zarar verdiği aşikar olan yanlış nitelendirilmiş bu haberlerin önüne geçmek için ne yapılabilir?

• Asansör dernekleri, meslek odaları ve tabi ki asansör firmaları tarafından haber ajansları ve basın kuruluşlarına yapılan bu haberlerin hatalı olduğunu, toplumda asansörler ve asansör firmaları hakkında olumsuz bir yargı oluşturduğunu belirten basın bildirisi gönderilebilir.
• Özellikle haber ajanslarından asansör sektörünün taraf olacağı haberleri abonelerine servis etmeden önce anlık görüş alınması istenebilir.
• Yayınlanmış olan haberler için Asansör Dernekleri ve ilgili Meslek Odaları tarafından yayıncı kuruluşa tekzip metni göndererek, ilgili haber için düzeltme talebinde bulunulur, gerekirse yasal yollara başvurulabilir.

Aksi takdirde, haber ajanslarının ve yayın kuruluşlarının; asansör mü? platform mu? düzenek mi? gibi detaylara girmediği ortada. Öncelikleri haber olsun, ilgi çeksin, okunsun, vs

Asansör Nedir ? Ne değildir…

Sonuç olarak; işin teknik tanımını bir yana bırakırsak asansör, içerisinde metal, elektrik, elektronik, mekanik, motor, otomasyon gibi farklı uzmanlık alanlarını bir arada barındıran, binlerce parçadan oluşan, yapım aşamasında milimetrik hesaplamalar gerektiren çok spesifik bir imalattır.

İnşaatlarda kullanılan dış cephe platformları, vinç marifetiyle hareket ettirilen inşaat iskeleleri, yük taşımakta kullanılan platformlar, özel tasarım lunapark oyuncakları, binaların dışına yapılan emniyet, fren ve koruyucu vs tertibatlardan yoksun basit düzenekler asansör değildir.